Iluminizm - Definicja terminu

Iluminizm (łac. illuminare - rozjaśniać, oświecać) - tendencja intelektualna w epoce Oświecenia, zalecająca kierowanie się w życiu wyłącznie zasadami (światłem) rozumu ludzkiego, po to, aby ludzkość mogła dojść do stanu doskonałości, czemu na przeszkodzie stoją przesądy, płynące ze źródeł pozaracjonalnych, zwłaszcza ze strony religii. Iluminizm oznacza apoteozę ludzkiego rozumu. Jego światło ma kierować całym życiem człowieka i zabezpieczać przed wpływem fałszu, zabobonów i przesądów. Nazwa epoki w dziejach kultury europejskiej odwołuje się właśnie do światła rozumu ludzkiego, najpewniejszego i jedynego przewodnika. Rozum ludzki jest jedyną miarodajną władzą ludzkiego poznania, postępowania i wytwarzania. Rozum ludzki jest miarą najwyższą i nie potrzebuje wyższej instancji, zwłaszcza w postaci rozumu Boskiego. Pogląd taki ma ważkie konsekwencje cywilizacyjnie, prowadzi bowiem do odrzucenia jakiegokolwiek autorytetu religijnego, tym samym do odrzucenia religii objawionej, nade wszystko chrześcijaństwa. Iluminacja, która w tradycji zachodniej dotyczyła przede wszystkim oświecenia płynącego ze źródeł nadprzyrodzonych, staje się w epoce Oświecenia synonimem postawy antyreligijnej. Iluminizm stał się skutecznym narzędziem zwalczania chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego przez środowiska wrogo doń nastawione, wywodzące się po części z kręgów protestanckich, po części z masonerii.

Apoteoza ludzkiego rozumu miała szczytny cel było nim doprowadzenie ludzkości do stanu doskonałości i szczęścia, a więc takiego stanu, o jakim wcześniej mówiła religia. Aby jednak taką rolę spełnić, rozum musi odwoływać się do nauki, nauka bowiem toruje drogę przyszłemu szczęściu. W rzeczywistości iluminizm oświeceniowy nie jest apoteozą ludzkiego rozumu jako rozumu, ale określonej koncepcji nauki. To nauka ma być światłem umożliwiającym zbudowanie doskonałego społeczeństwa. Iluminizm przejmuje funkcję religii, która tym samym jawi się jako największa dlań konkurencja i zagrożenie. Iluminizm czyni z określonej koncepcji nauki narzędzie przeprowadzania zmian nie tylko w nauce, ale w całej cywilizacji, głównie w sferze religii, moralności, polityki i edukacji. Dyktat rozumu jest dyktatem swoistego paradygmatu poznania naukowego i w tym kontekście pełni funkcję ideologiczną.

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Maestro dnia Sob 14:12, 17 Kwi 2021, w całości zmieniany 6 razy